Wat groen doet voor je mentale gezondheid

Het zal je niet zijn ontgaan: er is een groene beweging gaande in de gezondheidszorg. Nederland is één van de koplopers in Europa als het gaat om kleinschalige zorg in het groen (care farms). SZZ is daarom gevraagd mee te doen aan een groot EU-onderzoeksprogramma van Resonate Horizon Europe. In dit meerjarenprogramma worden op de natuur gebaseerde therapie, onderzoek, beleid en innovatie samengebracht. We nemen deel aan een van de projecten waarin onderzoek wordt gedaan naar het effect van natuur op het welzijn en de mentale veerkracht van mensen in een agrarische dagbesteding. Wat is er in het algemeen al bekend over de effecten van natuur op mentale gezondheid?

Bewijsmateriaal

Het RIVM* vergeleek meerdere overzichtsstudies en kwam tot de volgende conclusies:

1. Minder angst, depressie en stress
   Er is bewijs dat groen in de woonomgeving samenhangt met een betere mentale gezondheid, onder andere door verlaagde niveaus van angst, depressie en stress. Deze effecten komen het duidelijkst naar voren bij groepen mensen met mentale problemen of stress. Een groene omgeving vergroot de veerkracht en zingeving en vermindert stress. Dit is bijvoorbeeld meetbaar in lagere cortisolniveaus.
2. Meer positieve emoties en ontspanning
   Groen is gerelateerd aan een lagere kans op stressstoornissen en heeft een rustgevend effect omdat het werkt als buffer tegen bijvoorbeeld geluidshinder. De aanwezigheid van groen hangt samen met positievere emoties en meer ontspanning. Er is een positief verband tussen groen en voldoende slaap en een goed slaapritme.
3. Verbetering cognitieve prestaties
   Contact met groen faciliteert het cognitieve herstel en verbetert de cognitieve prestaties: het lichaam herstelt zich sneller van stress en aandachtsmoeheid. Bij kinderen is het effect van groen op de cognitieve prestaties het sterkst. Vooral bij kinderen en jongvolwassenen kan blootstelling aan groen leiden tot een afname van emotionele problemen en gedragsproblemen.

Conclusie

Samengevat stelt het RIVM dat er is veel bewijs is dat groen bijdraagt aan herstel van met name stress en aandachtsmoeheid. Omgekeerd leidt een langdurig verblijf in een stedelijke omgeving zonder groen tot overprikkeling van ons aandachtssysteem, sociale stress en psychische ziektes. Onze maatschappij wordt steeds complexer en ons brein heeft tijd nodig om af te koelen en te resetten. Extra belangrijk dus om groen in te zetten in de zorgsector, daar waar mensen het hard nodig hebben. Sinds kort zijn ook de grote ggz-zorginstellingen ermee bezig, onder de noemer De Groene GGZ. Zij zetten zich in om groen te integreren in hun behandeling en hun behandelomgeving groener te maken. Het is een mooi initiatief dat raakvlakken heeft met wat onze SZZ-ondernemers en cliënten al vele jaren ervaren: groen doet een mens goed!

* Bron: Kennisbundeling Groen en Gezondheid (RIVM, april 2022)

Meer lezen over dit thema?

Het boek Green Mental Health (Jolanda Maas e.a., 2021) staat boordevol wetenschappelijk onderzoek, inspirerende voorbeelden, maar is ook gevuld met praktische informatie en implementatietips. Het maakt duidelijk hoe krachtig de natuur is en laat je letterlijk met andere ogen kijken naar natuur en mentale gezondheid.