Hoe Equus & Ego niet alleen kinderen, maar hele gezinnen helpt

“Het gedrag van een kind staat nooit op zichzelf. Iedere gezinssituatie heeft invloed op hoe een kind zich voelt en gedraagt”, zegt pedagoog Esther Klijn, eigenaar van Equus & Ego. “Daarom vertellen wij ouders al bij het eerste gesprek dat we ook hén als gezinssysteem willen begeleiden en helpen.” Ze legt uit hoe ze ouders meeneemt in het systemisch werken en wat dat gezinnen oplevert.

Sinds 2020 runt Esther Klijn haar kleinschalige zorgonderneming Equus & Ego in het Brabantse Drongelen. Haar jarenlange ervaring in de jeugdzorg en jeugdbescherming komen haar nu goed van pas. De ISO-gecertificeerde onderneming bestaat uit 5 medewerkers: Esther als eigenaar en pedagoog, 3 sociotherapeuten en een gedragsdeskundige cq. kinder- en jeugdpsycholoog. Dagelijks begeleiden en coachen zij kinderen en jongeren (7-23 jaar) met uiteenlopende hulpvragen, die bijvoorbeeld te maken hebben met autisme, adhd, trauma, angsten, genderdysforie of hechtingsproblematiek.

Ervaringsgericht leren

Equus & Ego is gespecialiseerd in ervaringsgericht leren, onder meer door de inzet van dieren waaronder paarden (‘equus’ in het Latijn), spel, creatieve werkvormen en verschillende methodieken. Maar daar blijft het niet bij. De medewerkers van Equus & Ego komen ook ambulant bij de gezinnen thuis, gemiddeld eens in de twee weken. Esther: “Bij elk begeleidingsmoment zien we weer wat de kracht is van systemisch werken. Dat willen we graag verder uitbouwen.”

Keukentafel als middelpunt

Het kleine team is ondergebracht in een houten lodge achter de woonboerderij van Esthers gezin. Buiten kijk je uit over weilanden, een grote paardenbak en een kippen- en geitenverblijf. Niet alleen de jonge cliëntjes, ook hun ouders komen er graag. De grote, gezellige keukentafel is het middelpunt waar iedereen samenkomt, met dwergteckel Pien die er vrolijk tussendoor kwispelt.  “Systeemgericht werken is makkelijker gezegd dan gedaan”, vertelt Esther. “Vaak zijn ouders het vertrouwen in instanties kwijtgeraakt, ze hebben al in zo’n mallemolen gezeten. Verbinden met ouders, dat is iets waar we heel bewust mee bezig zijn. Een veilige, huiselijke omgeving, persoonlijk contact, goed luisteren. Zo willen we ervoor zorgen dat ouders zich gezien en gehoord voelen.Tijdens de haal- en brengmomenten is het hier altijd een zoete inval. We nemen de tijd voor een praatje, een bakje koffie, even uitwisselen hoe het gaat. Die kleine momentjes zijn heel belangrijk.”

Ouders zijn belangrijk voor hun kind

Esther merkt dat systemisch werken sommige ouders afschrikt. “Soms zijn ouders bang dat ze het verkeerd hebben gedaan in de opvoeding. Maar zo kijken wij er niet naar. Wat wij doen is juist de nadruk leggen op wat ouders al goed doen en uitleggen hoe belangrijk ze zijn voor hun kind. We leggen uit wat de meerwaarde kan zijn van systemische begeleiding, maar leggen geen druk op. We vinden het belangrijk dat de hulpvraag vanuit ouders zelf komt en dat ze samen met ons dit proces willen aangaan. De meeste ouders staan daar wel voor open. Ze willen graag handvatten en psycho-educatie om hun kind te kunnen helpen.”

Handvatten voor thuis

Haar collega Annabel van Loon (sociotherapeut en systeemtherapeut i.o.): “Als de ambulante gezinsbegeleiding eenmaal loopt, wordt meestal wel duidelijk welke patronen er in het gezinssysteem zijn. Samen met ouders en soms met andere gezinsleden erbij, bespreek je wat helpend is of wat wellicht anders kan.” Zo ging het ook met moeder Hanneke*, die in eerste instantie alleen haar dochter Jasmine (9) aanmeldde voor individuele begeleiding op de zorgboerderij. Hanneke vertelt: “Mijn dochter is vrij druk en heeft moeite met structuur. We dachten dat dit alleen te wijten was aan haar ADHD. We hadden al zoveel therapie geprobeerd, niets hielp en dit maakte ons behoorlijk wanhopig. Jasmine krijgt nu individuele begeleiding om haar sociale vaardigheden te oefenen en haar zelfbeeld te versterken. En wij leren daarnaast hoe we thuis meer rust en structuur kunnen aanbrengen. Bijvoorbeeld door spullen een vaste plek te geven. Zelf ben ik ook best chaotisch, dus het helpt mij ook enorm om deze handvatten te krijgen. Voor mijn man is het een opluchting dat er meer duidelijkheid is over onze patronen en hoe we die kunnen doorbreken”.

Toekomst integraal

Cliënten heeft Equus & Ego genoeg, maar aan uitbreiding in aantallen denkt eigenaar Esther Klijn nog niet. “De ouders in onze ouderraad zeggen steeds: ‘Blijf alsjeblieft klein, want bij jullie voelen we ons geen nummer.” Wel heeft Esther de wens om de huidige gezinnen integraler te kunnen helpen. Daarom ontwikkelt ze momenteel nieuwe diensten zoals diagnostiek, behandeling en systeemtherapie. “Gezinnen vinden het niet fijn om hun verhaal te moeten doen bij steeds weer een andere hulpverlener. Dat is, zeker bij getraumatiseerde kinderen, niet wenselijk. Daarom gaan we onze paraplu breder maken. Medio januari zal een GZ-psycholoog aansluiten bij ons team. Zij gaat samen met onze gedragswetenschapper diagnostiek en behandeling aanbieden. En Annabel heeft de opleiding tot systeemtherapeut bijna afgerond.”

Diagnostiek met paarden

Esther is geen voorstander van labels plakken, maar goede diagnostiek vindt ze heel belangrijk. Niet alleen door het kind te diagnosticeren, maar ook door de interactie tussen gezinsleden te observeren. “We willen in de toekomst vaker gaan inzetten op ouder-kindsessies met paarden. Het is opvallend hoeveel informatie er tijdens zo’n sessie naar boven komt. Een paard is in het hier en nu en maakt zonder oordeel de patronen tussen ouder en kind zichtbaar. Je ziet meteen welke thema’s in een gezin belangrijk zijn. Ouders merken dat zelf ook. Best confronterend soms. Gedrag dat jou ooit iets heeft gebracht, is nu misschien niet meer zo handig in de omgang met je kind. Je snapt als ouder meteen dat je zelf ook iets te leren hebt.”

Ontwikkeling team

Esther is trots op de ontwikkeling van haar team. “Ook als team zijn we een systeem. De start van onze onderneming, in 2020, heeft ups en downs gekend, waaronder natuurlijk corona. We hebben veel met elkaar overwonnen. Nu staat er een team met fijne professionals die elkaar goed aanvullen. Samen hebben we een veilige basis gecreëerd, met een krachtige missie en visie. We zorgen goed voor elkaar, net als in een gezin. Wat we ouders gunnen, dat gunnen we onszelf ook. Ik denk dat ouders dat voelen als ze bij ons aan de keukentafel zitten.”

* De namen van moeder en dochter zijn gefingeerd vanwege privacy.